Oogziekte van Graves

Bij de oogziekte van Graves richten de antistoffen zich tegen het weefsel rond de ogen en in de oogkassen. Daardoor raken vooral de ooglidspieren, de oogspieren en het vetweefsel in de oogkas ontstoken. Dat kan verschillende klachten veroorzaken, variërend van mild tot heel ernstig.

De volgende klachten kunnen wijzen op de oogziekte van Graves:

• rode, tranende ogen;
• pijn of een drukkend gevoel achter de ogen;
• wijd openstaande of uitpuilende ogen;
• gezwollen oogleden;
• scheelzien;
• dubbelzien;
• de ogen niet meer goed kunnen sluiten;
• de ogen niet meer goed kunnen bewegen;
• minder vaak knipperen;
• het gevoel alsof er een vuiltje in het oog zit;
• niet goed tegen licht kunnen;
• minder goed zien.

Deze symptomen kunnen zich in één oog, maar ook in beide ogen voordoen.

De oogziekte van Graves kan voor, tijdens en na het ontstaan van de ziekte van Graves optreden. Deze ziekte is erfelijk en komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Maar hoe ontstaat de ziekte eigenlijk?

• Het afweersysteem valt het weefsel rond de ogen en in de oogkassen aan. Het gevolg daarvan zijn ontstekingen, vooral in de spieren van de oogleden, de spieren die de ogen bewegen en het vetweefsel in de oogkas.
• Bij ontstekingen in de oogkassen zwelt het vetweefsel op. Daardoor is er minder ruimte voor de oogbollen, die dan naar buiten puilen.
• Als de spieren in het oog ontstoken zijn, kan het oog minder goed bewegen.
• Zijn de spieren van de oogleden ontstoken, dan worden ze korter. Het bovenste ooglid kan daardoor te hoog komen te staan, terwijl het onderste ooglid juist lager staat.
• In sommige gevallen raakt de oogzenuw bekneld. U gaat dan minder goed zien.

De oogarts onderzoekt uw ogen en bekijkt of ze rood zijn en goed sluiten. Daarnaast kan de arts ook aanvullend onderzoek doen, zoals:

• een ogentest om de scherpte van uw zicht vast te stellen;
• een bloedonderzoek om te kijken hoe goed uw schildklier werkt;
• een oogdrukmeting om te kijken hoeveel spanning er op uw ogen staat;
• een scan van de oogkas (CT- of MRI-scan) om te onderzoeken of de oogspieren dikker zijn dan normaal of dat er meer vet in de oogkassen zit;
• een echo om de dikte van de oogspieren te bepalen;
• een onderzoek van de oogzenuw.

Vaak ontstaan de oogziekte van Graves en de ziekte van Graves samen. De oogarts behandelt uw oogklachten en de internist uw schildklierproblemen. De artsen zullen onderling overleggen over uw behandeling. Vaak verminderen de oogklachten als de schildklier door medicijnen weer beter werkt. Als dat niet gebeurt, moeten de ogen ook behandeld worden.

Verzachtende middelen

Zijn de oogklachten mild, dan krijgt u verzachtende oogdruppels of oogzalf voorgeschreven. Deze middelen helpen niet tegen ontstekingen, maar verminderen de klachten.

Ontstekingsremmers

Bij ernstige klachten kan de oogarts medicijnen voorschrijven die de ontsteking remmen (corticosteroïden). Deze middelen krijgt u via een infuus toegediend of als tabletten.

Bestraling

Als u de oogspieren niet meer goed kunt bewegen, kan bestraling helpen. De radiotherapie wordt zo precies mogelijk gericht op de ontstoken cellen, waarna de ontsteking afneemt.

Na twee tot vier jaar verdwijnen de oogklachten bij de ziekte van Graves, ook zónder behandeling. De ontstekingen gaan weg en u heeft geen last meer van rode, pijnlijke ogen. Wat níet vanzelf overgaat, zijn uitpuilende ogen, opgezwollen ogen en dubbelzien. Daarom kan een operatie nodig zijn:

• die de oogkassen groter maakt. Zo krijgen de oogbollen meer ruimte en puilen niet meer uit;
• die dubbelzien (scheelzien) verhelpt;
• die de oogleden langer maakt, waarna uw ogen weer helemaal dicht kunnen;
• die vet rond de ogen weghaalt, zodat de oogleden minder gezwollen zijn.

De oogklachten bij de ziekte van Graves komen bijna nooit terug.

Rookt u? Stop daar dan zo snel mogelijk mee, eventueel met hulp van de huisarts. Bij rokers zijn de oogklachten meestal erger dan bij niet-rokers. Daarnaast is het raadzaam zo vaak mogelijk een zonnebril te dragen. Bij deze aandoening zijn de ogen gevoeliger voor zonlicht.